کد مطلب:28637 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:16

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

بين دين و سياست چه رابطه اي وجود دارد؟

جدايي دين از سياست شعار جديدي نيست، اين روي كرد پس از خيزش علمي اروپا در جهان غرب طرفداران زيادي پيدا كرد و عامل اصلي آن از يكسو نقايص و تحريفات پديد آمده در متون ديني مسيحيت بود كه شديداً وثاقت آنها را زير سؤال مي برد، و از سوي ديگر عملكرد ارباب كليسا بود كه خود را نمايندگان خدا خوانده و پاپ را معصوم دانسته و با چنگ اندازي به دستگاه سياست، شديداً به ثروت انبازي، تكاثر، افزون خواهي و مصادره و تملك بي حد و حصر اراضي مي پرداختند. چنين سيماي تيره اي از حكومت به نام دين ضربه هاي بزرگي بر پيكر دين و دين باوري وارد ساخت و روشنفكران را به انديشه بيرون راندن دين از صحنه سياست، اجتماع و حتي مسائل فرهنگي رهنمون شد. از طرفي نيز طمع ورزان دنيا طلبي كه برخي از تعاليم اخلاقي و فرهنگي دين را مانع هواهاي نفساني خويش مي يافتند، از اين آب گل آلود ماهي گرفته و براي گسترش سلطه سرمايه داري خود بهترين چاره را در محصور ساختن دين در زندان فرديت يافتند. مجموع اين عوامل باعث شد كه اين تفكر در جهان غرب جا بيفتد كه اساسا دين يك مسأله فردي بيش نيست و تنها تنظيم كننده رابطه فرد با خداست و قلمرو اجتماع و سياست براي آن، منطقه ممنوعه مي باشد. اشتباه بزرگ بسياري از به اصطلاح روشنفكران جامعه ما نيز اين است كه يك اشتباه بزرگ تاريخي را كه در يكسوي عالم رخ داده تعميم مي دهند و اسلام و روحانيت را نيز با مسيحيت و ارباب كليسا مقايسه مي كنند، در حالي كه «ميان ماه من تا ماه گردون، تفاوت از زمين تا آسمان است». با اندك تأمّلي در متون ديني مي توان دريافت كه بسياري از احكام نوراني اسلام، احكام سياسي و اجتماعي است و رهبران و پيشوايان ديني ما نيز چو پيامبر(ص) و اميرالمومنين(ع) عالي ترين مدل حكومت را در طول تاريخ بشري عرضه نموده و پياده كرده اند. امام امت نيز با جديت و قاطعيت، بر تفكيك ناپذيري دين و سياست تاكيد مي ورزيدند و حركت انقلابي ايشان نيز پرتوي از همين طرز تفكر بود. ليكن در اينجا بايد متوجه بود كه نه سياست لزوماً دغلبازي و نيرنگ است و نه سياست ديني با اين روش همخواني دارد، بلكه اساساً تعريف سياست و منش سياسي در نگاه ديني با نگرش سكولار كاملاً متفاوت است. نكته ديگر اين كه براي زدودن شبهات و پيرايه ها از دين، بايد جلوي سوء استفاده از دين را گرفت نه اين كه تعاليم سعادتبخش اجتماعي و سياسي آن را كنار زد.